CoinMarketCap.com, một trang web tiền điện tử lớn nhất thế giới, đã thông báo qua Twitter ngày 22/11 về việc ra mắt tính năng hiển thị bằng chứng dự trữ PoR của các sàn điện tử.

Như The Cryptonomist đã giải thích trước đó, sự sụp đổ của FTX là một sự kiện gây ra nhiều thiệt hại cho hệ sinh thái tiền điện tử, nhưng đồng thời nó khiến chúng ta nhận thức điều mà thị trường đang cần: minh bạch hơn.

Công cụ theo dõi PoR của CoinMarketCap

Theo thông báo trên Twitter ngày 22 tháng 11, CoinMarketCap sẽ phát hành một công cụ mới trên nền tảng của mình. Công cụ này sẽ hiển thị tổng tài sản và địa chỉ của các ví công khai với số dư và giá trị của các ví tại một thời điểm nhất định. Cùng với đó, CoinMarketCap (CMC) cũng thông báo rằng trình theo dõi PoR sẽ cập nhật dữ liệu cứ sau 5 phút.

Trong chủ đề Twitter gồm 5 phần, CoinMarketCap cũng chia sẻ về đặc điểm của công cụ này cũng như hướng dẫn cách truy cập và xem thông tin PoR của các sàn. Một tweet nổi bật chính là Binance được đưa ra làm ví dụ với 65 tỷ USD được kê khai trong các địa chỉ ví kết hợp với nó. 

Mặc dù có phần hơi thiên vị nhưng điều này không có gì ngạc nhiên khi trước đó Binance, đại diện là CZ, là người khởi xướng đưa ra cam kết cung cấp bằng chứng về dự trữ sau cuộc khủng hoảng phá sản và thanh khoản mà FTX gây ra. Theo gương Binance, nhiều sàn điện tử khác cũng trong ngành cũng đã bắt đầu công khai dự trữ tài chính của họ. Điển hình có thể kể đến các nền tảng tên tuổi như Kraken, Gate.io, BitMEX, Coinfloor và HBTC. 

Ngay sau thông báo từ CoinMarketCap, CZ cũng đã tweet lại nhằm thể hiện sự ủng hộ hoàn toàn giải pháp này, và cũng giải thích rằng đó là một sự bổ sung tuyệt vời để cải thiện tính minh bạch. 

Chức năng của PoR CoinMarketCap

Như đã đề cập trước đó, PoR của CoinMarketCap sẽ cung cấp chi tiết tổng tài sản của công ty và các địa chỉ ví công khai được liên kết của nó, cùng với số dư, giá hiện tại và giá trị của các ví. Công cụ này cũng cung cấp dữ liệu về các cặp tỷ giá dựa trên nền tảng dữ liệu khách hàng (CDPs).

Dữ liệu của các cặp giá trên CDPs vào lúc 4:57 PM ngày 22/11/2022.
Nguồn: CoinMarketCap

Để có thể kiểm tra nguồn dự trữ và địa chỉ ví công khai của các sàn, CoinMarketCap đã lấy Binance làm ví dụ điển hình.

Đầu tiên, đi tới trang web CoinMarketCap.com và chọn Exchanges (Các sàn):

Và sau đó, lựa chọn Binance để xem dữ liệu của sàn:

Dữ liệu PoR của sàn Binance trên CoinMarketCap vào lúc 4:57 PM ngày 22/11/2022.
Nguồn: CoinMarketCap

Kết quả hiển thị cho thấy tổng tài sản của Binance đến thời điểm kiểm tra là trên 65 tỷ USD với lượng giao dịch trong ngày là 14 tỷ USD. Bên cạnh đó, địa chỉ ví liên kết, giá hiện tại và giá trị các ví cũng được công khai. 

PoR của CMC đủ ấn tượng hay vẫn nhạt nhòa

Theo danh sách ban đầu được CoinMarketCap công bố, các sàn giao dịch lớn đã có tên trong nhóm bằng chứng dự trữ PoR gồm: Binance, Kucoin, Bitfinex, Crypto.com, Huobi, OKX, Bybit, Gate.io, Huobi, Bitget,... Tuy nhiên, một số sàn như Kraken, BitMEX, Luno, HBTC,... dù đã thông báo công khai tiến hành xác minh bằng chứng dự trữ đầy đủ nhưng cũng chỉ được hiển thị "Exchange reserve data available" - dữ liệu dự trữ của sàn có sẵn mà không hề thông tin về bằng chứng dự trữ.

Cũng theo dữ liệu được cung cấp, Binance là sàn giao dịch có lượng dự trữ lớn nhất, nhưng không có bất cứ thông tin phản hồi nào cho thấy lượng dự trữ của Binance có thể quá tải hoặc sụt giảm do sự sụp đổ của FTX.

Giám đốc điều hành Kraken, Jesse Powell, sau thông báo của CoinMarketCap đã chia sẻ qua Twitter rằng "bằng chứng dự trữ kiểm toán yêu cầu có bằng chứng mã hóa về số dư của khách hàng và kiểm soát ví", và điều này phải bao gồm chứng thực trách nhiệm pháp lý độc lập (người kiểm soát số tiền thu được từ ví).

 Powell cũng chỉ ra những lỗ hổng với việc khẳng định thêm rằng kiểm toán bằng chứng tài sản phải có ba yếu tố:

  1. Tổng nợ phải trả của khách hàng (kiểm toán viên phải loại trừ số dư âm)
  2. Bằng chứng mật mã có thể xác minh của người dùng phải thể hiện mỗi tài khoản được bao gồm trong tổng tài sản
  3. Chữ ký chứng minh rằng người giám sát có quyền kiểm soát ví.

Lời kết

Chúng ta cần nhìn nhận rằng một định chế tài chính chính thức như nhà băng không thể chỉ giữ tiền của người gửi một cách thụ động để đáp ứng 100% các nhu cầu rút tiền, (tất nhiên team biên tập cũng không phủ nhận nguồn thu của các sàn là từ các phí giao dịch hoặc giao dịch phái sinh, futures, …). Vấn đề chung của thị trường crypto không phải là uy tín, đạo đức của từng cá nhân nổi tiếng như CZ hay Sam, Do Kwon, mà là chúng ta đang thiếu các hành lang pháp lý và các chế tài kiểm soát hoạt động của các công ty, dù là tư nhân hay đại chúng. 

Tóm lại, với những điều trên có thể thấy cách xử lý của công ty với chức năng này có phần thiên vị, chưa kỹ lưỡng và chưa đủ chiều sâu rõ ràng. Cụ thể, dù CoinMarketCap đã hiển thị thước đo gần như theo thời gian thực về dự trữ tài sản của các sàn nhưng thông tin không được đảm bảo là chính xác. Hơn nữa, các số liệu cũng không được hỗ trợ bởi kiểm toán cũng như không cung cấp xác thực Merkle cho người dùng cuối. Tất nhiên, sự ra mắt lần này của CoinMarketCap cũng cho thấy thị trường đang nỗ lực đi tìm sự kết nối và hướng tới sự minh bạch hơn.

Các quan điểm và ý kiến trên đây là sự tổng hợp từ góc nhìn của ban biên tập. Mọi động thái đầu tư đều có rủi ro, do đó, bạn nên tiến hành nghiên cứu kỹ lưỡng trước khi đưa ra quyết định đầu tư, đây không phải là một lời khuyên tài chính.