Nâng cấp Ethereum Shanghai là cột mốc quan trọng với đề xuất triển khai EIP-4895 cho phép các validators rút ETH đã được stake từ tháng 12 năm 2020. Liệu sự kiện này có trở thành động lực thúc đẩy việc bán ETH và các nhà đầu tư nên kỳ vọng gì vào sự kiện này?

Nâng cấp Ethereum Shanghai là gì?

Bản Nâng cấp Ethereum Shanghai hay còn được gọi là "Hard Fork Ethereum Shanghai" sẽ chính thức diễn ra vào ngày 12 tháng 4 năm 2023. Đây là một trong những bản cập nhật quan trọng của mạng lưới Ethereum sau "Ethereum Merge" và là bước chuẩn bị cho "Ethereum Surge".

Liên quan: Ethereum là gì? Tổng quan về Ethereum

Các bản nâng cấp Ethereum. Nguồn: @milesdeutscher

Bản nâng cấp này thu hút với "Đề xuất EIP-4895" cho phép những stakers và validators có thể mở khóa Ether đã stake từ Beacon Chain và rút tiền. Đồng thời, một lưu ý rằng mục tiêu của bản nâng cấp này là ở slot 6209536 sau khi đã được các nhà phát triển xác nhận qua GitHub.

Ngoài EIP-4895, bản Nâng cấp Ethereum Shanghai còn có một số EIP khác, hầu hết đều nhằm mục đích giảm phí gas cho các nhà phát triển Ethereum. Cụ thể, các EIP này gồm:

Đáng chú ý là bản Nâng cấp Ethereum Shanghai không bao gồm EIP-4844, cho phép mở rộng Ethereum thông qua "sharding". Tuy nhiên, sự có mặt của EIP-3895 lại là điểm nhấn cho bản cập nhật Ethereum lần này với khoảng 17 triệu ETH hiện đang ở trong các hợp đồng thông minh Beacon Deposit.

Cơ chế của Nâng cấp ETH Shanghai

Bản Nâng cấp Ethereum Merge vào tháng 9/2022 đã giúp thay đổi cơ chế đồng thuận từ Proof-of-work (PoW) sang Proof-of-Stake (PoS), dẫn đến mạng sẽ dựa vào các validators thay vì các miners để tạo các blocks trong blockchain. Để trở thành ETH validators thì những người tham gia sẽ phải stake 32 ETH. Và mạng Ethereum đã thông báo cho các validators đủ điều kiện rằng ETH của họ đã bị khóa cho bản nâng cấp ETH tiếp theo.

Giờ đây, với bản Nâng cấp ETH Shanghai, các validators cuối cùng sẽ có thể rút tiền mặt từ phần thưởng đã tích lũy của họ.

Dù có khoảng 17 triệu ETH đã stake có sẵn để rút trong sự kiện này, nhưng theo Marius Van Der Wijden, nhà phát triển tại Ethereum Foundation, thì thời gian cho các validators truy cập vào ETH để hủy stake sẽ "phụ thuộc vào số lượng người muốn hủy stake tại một thời điểm". Theo ông giải thích, vì tại mỗi vị trí (xảy ra cứ sau 12 giây) sẽ chỉ có 16 yêu cầu rút tiền một phần và chỉ có 1 hàng đợi duy nhất cho cả rút tiền toàn bộ và rút từng phần trên blockchain.

Theo đó, các validators sẽ có 2 tùy chọn để hủy ETH đã stake:

  • Rút từng phần: họ có thể tạo một "thông tin xác thực rút tiền" để rút phần dư và giữ lại 32 ETH trên Beacon Chain
  • Rút toàn bộ: họ có thể rút toàn bộ ETH đã stake để thoát hoàn toàn khỏi Beacon Chain.

Thông báo trước đó, mạng Ethereum cho biết các bản testnet lần lượt là "Zhejiang" - Chiết Giang, Sepolia và Goerli đã được triển khai nhằm mô phỏng quá trình rút ETH, đảm bảo rằng sự kiện Ethereum Shanghai sẽ diễn ra suôn sẻ.

Kịch bản về nguồn cung ETH đã stake ra thị trường

Cũng theo đó, người dùng có thể tham gia staking ETH thông qua các nguồn như:

  • Liquid staking: đại diện là Lido, Rocket pool,... hỗ trợ rút ETH để bán thông qua các liquid token như stETH, ETH
  • Stake pool: PieDAO, Stakefish,... phù hợp với những người muốn tham gia nhưng không đủ 32 ETH và hỗ trợ cả rút từng phần và rút toàn bộ.
  • CEXs: tương tự như Liquid Staking
  • Others, Unidentified và Whales: là những cá nhân, tổ chức tự tích lũy để trở thành các validators. Những người này sẽ có khả năng chỉ rút từng phần và giữ 32 ETH để duy trì quyền kiểm soát với Beacon Chain.
Các nguồn để tham gia staking ETH. Nguồn: Dune Analystics

Từ đây, theo một tài khoản trên Twitter có tên @korpi87, nguồn cung ETH được đưa ra theo ba kịch bản dự đoán đối với cả việc rút từng phần và toàn bộ:

Tỷ lệ các validators rút ETH theo các kịch bản có thể xảy ra. Nguồn: @korpi87

Theo đó, người này cho rằng với kịch bản tích cực sẽ có tổng 2917k ETH được rút với 32k ETH/ ngày và diễn ra trong 3 tháng.

Áp lực giá bán từ những người rút ETH toàn bộ và rút một phần. Nguồn: @korpi87

Tuy nhiên, cần lưu ý rằng hoạt động staking đang là mục tiêu của các cơ quan giám sát Hoa Kỳ với những cáo buộc liên quan đến đăng ký chứng khoán. Hiện tại, hai sàn lớn là Coinbase và Kraken đang nắm giữ thị phần staking lớn nhất với 12.46% và 7.42%. Do đó, rủi ro trong trường hợp cả hai sàn đều phải dừng hoạt động staking thì các validators sẽ khó có thể rút toàn bộ ETH đã stake và sẽ phải tham gia bằng cách khác.

Tác động của Nâng cấp Ethereum Shanghai lên giá ETH

Nhiều nhà đầu tư cho rằng với nguồn cung của ETH đã stake được đưa vào thị trường sẽ làm giá ETH biến động rất mạnh. 

Thomas Kralow, nhà giao dịch tiền điện tử cho rằng sẽ có một làn sóng bán ra ETH để chốt lãi dẫn đến áp lực giảm giá ETH. Tuy nhiên các ý kiến khác cho rằng dù hiện tại có khoảng 1 triệu phần thưởng ETH có sẵn để rút nhưng tác động từ quá trình sẽ không diễn ra ngay lập tức do "thời gian đợi"  và sẽ được giải phóng dần dần, dự tính rằng sẽ chỉ có 10% tổng số ETH đã stake bị xóa sổ trong một tháng.

Ngược lại, các nhà phân tích cho rằng nâng cấp Ethereum Shanghai sẽ khuyến khích nhiều người staking hơn và giá ETH sẽ có xu hướng tăng. Giải thích cho điều này, họ chỉ ra sự có mặt của "Đề xuất EIP-4895" giúp  giảm rủi ro thanh khoản của các nền tảng liquid staking. 

Đồng thời, liquid staking derivatives (LSD) cũng cho phép các stakers ETH giữ các khoản đầu tư của họ ở mức thanh khoản và phát hành các token phái sinh, cũng làm giảm dòng tiền chảy ra.

Ngoài ra, xu hướng từ các Ethereum layer-2 gần đây cũng sẽ kích thích các nhà đầu tư lạc quan hơn về cơ sở hạ tầng của hệ sinh thái Ethereum, từ đó tạo động lực staking hơn.

Những nâng cấp khác với ETH sau Nâng cấp Ethereum Shanghai

Theo những nhà phát triển, phạm vi của sự kiện Nâng cấp Ethereum Shanghai sẽ diễn ra tương đối nhỏ, chủ yếu để việc rút ETH đã stake diễn ra càng sớm càng tốt. Do đó các bản nâng cấp khác đối với ETH đã được lùi lại sang quý 3 năm 2023.

Proto-danksharding là một trong những bản cấp này. Proto-dansharding sẽ đi kèm với đề xuất cải tiến Ethereum 4844 (EIP-4844), mà các tác giả bao gồm Dankrad Feist và người đồng sáng lập Ethereum Vitalik Buterin. Đề xuất liên quan đến việc thêm một loại giao dịch mới vào Ethereum - "giao dịch mang blob". Theo kế hoạch hiện tại, Darksharding sẽ thực hiện một bước tiến lớn trong việc biến các mạng Ethereum lớp 2 như Optimism, Arbitrum và zkSync thành công dân hạng nhất.

Cũng sẽ đem đến một thay đổi lớn với mạng Ethereum đó là cải thiện Ethereum Virtual Machine nằm trong kế hoạch thay đổi đối với Định dạng đối tượng EVM (EOF). Việc cải tiến này sẽ giúp cho các dApp được triển khai trên các chuỗi và có thể kết hợp với các chuỗi khác. Điều này sẽ hướng tới mở rộng quy mô mạng Ethereum (cả mạng chính và L2 rollup).

Lời kết

Những người đam mê Ethereum và thị trường tiền điện tử nói chung đang rất hoan nghênh những thay đổi từ bản Nâng cấp Ethereum Shanghai sẽ thành công để tiến tới triển khai sharding. Có thể thấy đây là một cột mốc quan trọng đảm bảo cho sự phát triển dài hạn của hệ sinh thái Ethereum.

Dù tác động của sự kiện này lên thị trường là khó đoán, nhưng trong vai trò nhà đầu tư, chúng ta cần chuẩn bị các phương án hành động kịp thời và giữ lợi nhuận.