Những yếu tố bạn nên cân nhắc khi đầu tư dự án crypto

Thị trường crypto mang lại cơ hội đầu tư hấp dẫn nhưng cũng đi kèm với nhiều rủi ro khó có thể lường trước được. Vì thế, trước khi đầu tư vào một dự án crypto, điều cần thiết là đánh giá cẩn thận các yếu tố khác nhau để từ đó tránh phạm phải những sai lầm.

Bài viết này sẽ giúp bạn hiểu rõ những yếu tố cần cân nhắc khi đầu tư vào các dự án crypto.

Thời điểm thích hợp để đầu tư

Một trong những yếu tố mà mình nghĩ là quan trọng nhất mà mọi người nên cân nhắc khi đầu tư vào crypto là chọn đúng thời điểm để tham gia. Rất nhiều nhà đầu tư F0 thường bước vào thị trường khi thị trường đã gần đạt đỉnh và sau đó bị cuốn vào làn sóng fomo sau khi nghe câu chuyện về những người đã "đổi đời" nhờ Bitcoin hoặc các altcoin khác. 

Họ hy vọng vào những mức lợi nhuận phi thường như gấp 5 hay gấp 10 chỉ sau một đêm. Nhưng thực tế cho thấy, đầu tư không phải là chuyện đơn giản, bằng chứng là hơn 90% nhà đầu tư tham gia vào thị trường đều bị thua lỗ.

Giá Bitcoin có ảnh hưởng lớn đến toàn bộ thị trường tiền điện tử, vì vậy việc hiểu rõ xu hướng của Bitcoin là cực kỳ quan trọng. Một điều bạn nên nhớ là dù một dự án có ý tưởng tốt đến đâu, nếu thị trường chung đang suy thoái, thì giá trị của token này cũng có thể giảm đáng kể. Vì vậy, trước khi đầu tư vào bất kỳ dự án altcoin nào, hãy xem xét kỹ tình hình thị trường Bitcoin và xác định xem nó đang ở giai đoạn nào trong chu kỳ giá. 

Do đó, ngoài việc theo dõi tình hình nội tại của các dự án, bạn cũng cần chú ý đến những sự kiện vĩ mô có thể tác động đến giá cả Bitcoin nói riêng và thị trường này nói chung. Các xu hướng nóng trong thị trường crypto có thể mang lại cơ hội “đổi đời”, nhưng chúng cũng rất dễ khiến nhiều người “tán gia bại sản”. 

Chẳng hạn, năm 2021, các dự án Metaverse và Play-to-Earn trở nên phổ biến, giúp nhiều nhà đầu tư kiếm được lợi nhuận lớn. Tuy nhiên, chỉ một năm sau đó, vào năm 2022, do các chính sách thắt chặt tiền tệ của Fed đã khiến giá Bitcoin sụt giảm nghiêm trọng lên tới hơn 70%.

Từ đó, những token liên quan đến các narrative này đã mất giá mạnh, thậm chí giảm tới 10 hoặc 20 lần so với thời kỳ đỉnh cao. 

Vì vậy, việc nắm bắt xu hướng và xác định thời điểm đúng là vô cùng quan trọng để đảm bảo rằng bạn không bị cuốn theo làn sóng fomo để rồi mất tiền của mình.

Sản phẩm

Trước tiên, hãy xác định mục tiêu chính của dự án. Dự án đang cố gắng giải quyết vấn đề gì? Sản phẩm hoặc dịch vụ mà dự án cung cấp có khả năng đáp ứng nhu cầu thị trường thực tế không? Vấn đề mà dự án giải quyết có quan trọng và cần thiết không? 

Nếu dự án tập trung vào các xu hướng ngắn hạn, có thể có nhiều rủi ro hơn so với dự án nhắm vào các vấn đề dài hạn. 

Sau khi hoàn thành quá trình nghiên cứu, bạn cần có một cái nhìn toàn diện về tính thực tiễn, tính khả thi và khả năng bắt kịp xu hướng của dự án. 

Tổng quan mà nói, việc nghiên cứu kỹ sản phẩm và cách thức vận hành của dự án là bước quan trọng để đưa ra quyết định đầu tư đúng đắn. 

Điều này đòi hỏi sự hiểu biết không chỉ về công nghệ mà còn về các yếu tố kinh doanh, cạnh tranh và nhu cầu thị trường. Bằng phân tích kỹ điểm mạnh và điểm yếu của dự án, bạn có thể đánh giá các dự án một cách hiệu quả và đưa ra lựa chọn đầu tư thông minh.

Nhà đầu tư

Mặc dù việc đi theo các quỹ lớn có thể là một chiến lược tốt, nhưng nó cũng đi kèm với những lợi ích và rủi ro mà bạn cần hiểu rõ trước khi thực hiện. 

Ưu Điểm

Một dự án nhận được vốn từ các quỹ đầu tư thường đã trải qua một quy trình thẩm định kỹ càng. Nếu một quỹ đầu tư uy tín rót vốn vào dự án, điều này cho thấy rằng dự án đã được xem xét cẩn thận và có tiềm năng. Vì vậy, việc tham gia vào các dự án được hỗ trợ bởi các quỹ lớn có thể mang lại cảm giác an toàn hơn cho nhà đầu tư. 

Tuy nhiên, khi bạn tham gia đầu tư vào những dự án có sự hiện diện của quỹ, bạn cũng đang tham gia vào một trò chơi mà các quỹ đầu tư có lợi thế hơn bạn. Các quỹ thường mua vào với giá rẻ hơn nhiều so với giá mà nhà đầu tư cá nhân phải trả. 

Điều này là do các quỹ không chỉ cung cấp tài chính mà còn hỗ trợ về truyền thông, quan hệ, và chiến lược.

Rủi Ro

Không phải quỹ đầu tư nào cũng là đối tác tốt. Có những quỹ cam kết hỗ trợ dự án trong dài hạn, nhưng cũng có những quỹ chỉ chờ đợi thời điểm để xả token. Một số quỹ có thể hỗ trợ dự án trong suốt quá trình phát triển, trong khi những quỹ khác chỉ muốn kiếm lợi nhanh chóng từ việc bán tháo. 

Vì vậy, bạn cần biết rõ quỹ đầu tư nào là đối tác đáng tin cậy và quỹ nào chỉ muốn thu lợi ngắn hạn. Ngoài ra, việc có quá nhiều nhà đầu tư lớn tham gia vào một dự án không hẳn là một điều tốt. Sự "quá đông" có thể dẫn đến sự thiếu nhất quán trong quản lý và vận hành dự án. Điều này có thể gây khó khăn cho việc ra quyết định và thực thi kế hoạch. Hãy chú ý không chỉ số lượng các nhà đầu tư mà còn về quyền lực mà họ nắm giữ trong dự án.

Cuối cùng, không nên đặt quá nhiều niềm tin vào các quỹ lớn. Ngay cả những quỹ đầu tư có danh tiếng cũng có thể thất bại. Những sự sụp đổ của Alameda Research, FTX Ventures và Three Arrows Capital là những bài học đắt giá về việc không nên dựa quá nhiều vào một thực thể trong thị trường crypto này. 

Trong khi các quỹ đầu tư lớn có thể mang lại sự hỗ trợ và uy tín cho dự án, bạn không nên coi đây là yếu tố duy nhất quyết định việc đầu tư. 

Hãy luôn tự mình nghiên cứu và đánh giá dự án một cách cẩn thận, không nên phụ thuộc hoàn toàn vào danh tiếng của các quỹ đầu tư. Và nhớ rằng, ngay cả những dự án có sự hỗ trợ của các quỹ lớn cũng không đảm bảo sẽ có sự tăng trưởng ổn định.

Tokenomics

Khi phân tích một dự án crypto, chúng ta nên nghiên cứu tới các đặc điểm của tokenomics như:

Token Allocation

Phân bổ token là một yếu tố quan trọng trong tokenomics, bởi nó ảnh hưởng trực tiếp đến sự công bằng và tính bền vững của dự án. Nếu phần lớn token được phân bổ cho một nhóm nhỏ các nhà đầu tư hoặc đội ngũ phát triển, điều này có thể dẫn đến sự mất cân bằng và rủi ro tập trung quyền lực. 

Ví dụ, nếu một dự án có tỷ lệ phân bổ quá lớn dành cho các nhà đầu tư lớn hoặc đội ngũ phát triển, cộng đồng có thể thấy rằng dự án không công bằng và sẽ giảm niềm tin vào dự án.

Một trường hợp gần đây là vụ "lùm xùm" của dự án Renzo. Với tổng cung 10 tỷ token, dự án đã phân bổ hơn 30% cho các nhà đầu tư và gần 35% cho đội ngũ phát triển, bên cạnh 20% dành cho quỹ DAO do chính Renzo quản lý. Điều này đồng nghĩa với việc hơn 85% tổng cung có khả năng nằm trong tay một số ít cá nhân, làm tăng rủi ro thao túng thị trường. 

Khi cộng đồng nhận thấy phân bổ token không hợp lý, phản ứng tiêu cực có thể xảy ra. Trường hợp của Renzo đã khiến nhiều nhà đầu tư nhỏ lẻ quyết định bán tháo LSD token của dự án đó là ezETH. Điều này dẫn đến việc giá của ezETH sụt giảm đáng kể, gây ra mất mát tài chính cho nhiều nhà đầu tư. 

Bên phía dự án cũng đã lập tức phải thay đổi lại tokenomics của mình để xoa dịu cộng đồng và khôi phục niềm tin. Việc thay đổi cấu trúc phân bổ này là cần thiết để tránh những tai tiếng và giữ cho dự án tiếp tục phát triển.

Token utility

Với quan điểm cá nhân của mình, token utility không thật sự quá quan trọng trong thị trường này. Ngoài một số token layer 1 lớn có công năng sử dụng rõ ràng để làm gas fee như ETH, BNB, SOL,... phần lớn các token ngoài thị trường có công năng sử dụng không quá nổi bật. 

Chẳng hạn như tính năng government của token rất ít khi được nhà đầu tư nhỏ lẻ như chúng ta quan tâm để bỏ phiếu, phần lớn những người tham gia bỏ phiếu là những tổ chức lớn. 

Thế nên cũng không nên quá quan trọng về phần này, một token có use case bền vững là điều tốt, nếu không thì cũng không nên quá ưu tiên.

Release schedule

Đây là một yếu tố then chốt trong việc xác định giá trị của một token trên thị trường. Bạn cần quan tâm đến những thời điểm mà một lượng lớn token được "mở khóa" vì điều này có thể tác động mạnh đến giá token. 

Điều này là do các nhà đầu tư ở các vòng gọi vốn ban đầu, như Seed Round hoặc Private Round, thường đã có lợi nhuận đáng kể từ khoản đầu tư của họ. 

Khi đến thời điểm unlock, họ có động cơ để bán token nhằm thu hồi vốn và kiếm lời. Điều này có thể tạo ra áp lực bán lớn trên thị trường, gây ra sự sụt giảm giá token. 

Lấy ví dụ từ trường hợp của Arbitrum, vào 16/3, token ARB của dự án đã trải qua một đợt unlock lớn, với gần 1 tỷ token được unlock, tương đương với gần 2 tỷ đô la theo giá thị trường lúc đó. 

Kết quả là, giá của token ARB đã giảm hơn 50% chỉ trong một thời gian ngắn. Mặc dù điều kiện thị trường trong giai đoạn đó cũng không thuận lợi, nhưng rõ ràng đợt unlock lớn đã ảnh hưởng đáng kể tới sự sụt giảm này. 

Cộng đồng

Trong thị trường crypto, một cộng đồng mạnh mẽ, trung thành là dấu hiệu cho thấy dự án có sức hút và khả năng thu hút sự quan tâm rộng rãi. 

Sản phẩm dù tốt đến mấy, nhà đầu tư dù lớn đến đâu, nếu thiếu cộng đồng hỗ trợ và thúc đẩy, thì dự án có thể nhanh chóng thất bại. Khi đánh giá một dự án, bạn nên tham gia vào cộng đồng của dự án này để cảm nhận cách mọi người tương tác và giao lưu với nhau. 

Cộng đồng tốt cần đảm bảo cả về số lượng và chất lượng. Số lượng lớn mang lại sự lan tỏa, trong khi chất lượng cao thể hiện sự am hiểu và đam mê đối với dự án. Tuy nhiên, đánh giá cộng đồng cũng cần linh hoạt, tùy thuộc vào giai đoạn phát triển của dự án. Một dự án mới có thể có cộng đồng nhỏ nhưng đầy nhiệt huyết, trong khi một dự án lâu đời có thể có cộng đồng lớn nhưng không còn quá nhiệt tình như trước. 

Một cách ở đây là chú ý đến các hoạt động cộng đồng của dự án, như AMA, các sự kiện, hoặc các chương trình khuyến khích, để từ đó hiểu rõ hơn về cách dự án tương tác với người dùng. 

Tóm lại, một cộng đồng tích cực, trung thành và phát triển sẽ giúp dự án tồn tại và phát triển trong dài hạn. Ngược lại, một cộng đồng yếu hoặc thiếu gắn kết có thể là dấu hiệu cảnh báo về những vấn đề tiềm ẩn của dự án.

Tổng kết

Đầu tư vào các dự án crypto có thể mang lại lợi nhuận lớn, nhưng cũng có thể gây thiệt hại nếu không chuẩn bị kỹ càng. 

Việc đánh giá kỹ các yếu tố trên là điều cần thiết để giúp bạn có thể bảo vệ tài sản của mình. Ngoài ra, bạn cũng nên theo dõi xu hướng thị trường, hiểu rõ các rủi ro tiềm ẩn, và luôn sẵn sàng điều chỉnh chiến lược của mình sao cho phù hợp.