Privacy là gì? Tầm quan trọng và ý nghĩa trong Blockchain

Sự riêng tư (Privacy) là một yếu tố không thể thiếu trong thị trường tiền điện tử. Privacy là tấm khiên bảo vệ người dùng khỏi các rủi ro và nguy cơ lộ danh tính, cũng đảm bảo tính ẩn danh trong việc đầu tư. Nhiều giải pháp về Privacy đã được ra mắt, thể hiện sự quan tâm của người dùng đến lĩnh vực này.

Vậy Privacy là gì? Hãy theo dõi hết bài viết dưới đây nhé.

Privacy là gì?

Privacy là trạng thái tự do mà người dùng không bị bất kỳ ai hoặc tổ chức hay một cá thể khác quan sát, theo dõi. Đối với Blockchain, điều này khá quan trọng khi không chỉ data được luân chuyển qua lại mà còn là giá trị nữa. Vì thế, để mảng này phát triển hơn cần có một mô hình với những hình thức bảo vệ quyền riêng tư tốt hơn nhắm đến những tập đoàn lớn, tên tuổi lớn muốn tham gia vào thị trường mà không chỉ các cá nhân.

Những cách để gia tăng quyền riêng tư của bản thân

Từ những thông tin ở trên, ta cũng có thể thấy được giải pháp cỡ bản, tối thiểu để ẩn mình trong Blockchain là:

• Không để người khác biết chủ sở hữu ví là ai.
• Giao dịch hạn chế những thông tin bị lộ khi check on-chain

Chỉ cần tìm những giải pháp giúp ta giải quyết những vấn đề này thì có thể ẩn gia tăng tính  ẩn danh của người dùng.

Những rủi ro hiện tại trên thị trường Crypto về Quyền riêng tư (Privacy)

Trước hết, sự phát triển của tiền điện tử chính là một bước ngoặt lớn của lĩnh vực tài chính thế giới khi lần đầu tiên trong lịch sử, các giao dịch được thực hiện trực tiếp giữa người gửi và người nhận mà không thông qua bất kỳ sự kiểm soát nào của Chính phủ, ngân hàng hay các tổ chức trung gian.

Hiện nay, đa số các đồng coin/ token đều phát triển dựa trên công nghệ Blockchain, khiến cho các hoạt động giao dịch trở nên khá minh bạch, nghĩa là chúng công khai mọi giao dịch và số dư ví. Chính vì thế, sẽ không mấy khó khăn nếu bạn muốn theo dõi hoạt động tài chính của một ví nào đó.

Tuy nhiên, các thông tin cá nhân liên quan đến ví tiền điện tử đang tương đối dễ dàng bị rò rỉ và bại lộ. Khi anh em ghi địa chỉ ví vào một form nhận airdrop hay whitelist nào đó, hay chỉ đơn giản là đưa địa chỉ ví cho một ai đó khác, hành động đó lại đang vô tình tiết lộ thông tin của anh em khiến danh tính không còn được giữ bí mật nữa và khiến tính riêng tư của bản thân không còn.

Việc lộ thông tin cá nhân đó dẫn đến việc các website theo dõi đồng tiền cá mập trong thị trường mọc lên như nấm sau mưa như Whale Alert, hoặc Top 100 Richest Bitcoin Addresses, cũng như anh em có thể track được giao dịch mua bán BTC, ETH của các quỹ lớn như Three Arrow Capital, Micro Strategy.

Các biện pháp giúp bảo vệ Quyền riêng tư trong Crypto

Mixing Service

Mixing Service về cơ bản là một pool chứa tài sản, users có thể gửi BTC, ETH… vào pool. Cơ chế chính của pool đó là trộn tài sản của người khác và sau đó được gửi vào địa chỉ của người nhận và phải trả phí

Mixing Service bản chất là một pool chứa tài sản, người dùng gửi tài sản (BTC, ETH,…) của mình vào pool. Số tài sản đó sẽ được trộn với tài sản của người khác và sau đó được gửi vào địa chỉ người nhận (trừ một khoản phí dịch vụ).

Ngoài ưu điểm chính của nó là giúp tránh bị tracking khi địa chỉ ví và lượng tài sản bị xáo trộn. Nhưng mới đây dự án lớn nhất thuộc mảng Mixing Service là Tornado Cash đã bị OFAC trừng phạt vì nghi có hành động tiếp tay cho các thế lực đen tối rửa tiền.

Cơ chế hoạt động này khá giống với việc gửi tiền vào các sàn CEX rồi từ sàn CEX gửi ra ví khác và rất khó để bị theo dõi. Tuy nhiên, điểm khác biệt lớn là với sàn CEX người dùng phải KYC, còn với Mixing Service người dùng sẽ không cần thủ tục nào cả. Tuy nhiên, thực chất thì phương pháp này không hoàn toàn ẩn danh. Nó chỉ rườm rà hơn để xác định ví gửi tài sản.

Ưu điểm:

Cơ chế hoạt động này khá giống với việc gửi tiền vào các sàn CEX rồi từ sàn CEX gửi ra ví khác và rất khó để bị theo dõi. Tuy nhiên, điểm khác biệt lớn là với sàn CEX người dùng phải KYC, còn với Mixing Service người dùng sẽ không cần thủ tục nào cả. 

Nhược điểm:

Vì bản chất của Mixing Service là một pool chứa tài sản, nên có khả năng chúng sẽ bị tấn công bất cứ lúc nào và gây thiệt hại về tài sản cho người sử dụng. 

Có một dự án được coi là biểu tượng trong mảng mixing service, với số lượng người dùng lớn cũng như đã tồn tại và được tin dùng để bảo đảm tính ẩn danh từ lâu. Đó chính là Tornado Cash ($TORN), dự án sẽ cắt mối liên hệ từ ví gửi và ví nhận, giúp đảm bảo tính Privacy.

Các biện pháp cơ sở hạ tầng

Hiện tại đã có khá nhiều giải pháp cơ sở hạ tầng được sinh ra với mục tiêu bảo vệ tài sản cho người dùng, có thể kể đến như:

• Automata Network là một middle-ware Layer, lớp giao thức trung gian phi tập trung cung cấp lớp phần mềm bảo mật cho các dApps trên nhiều Blockchain khác nhau. Giao thức với nhiều trường hợp sử dụng bỏ phiếu ẩn danh, giảm thiểu giá trị có thể trích xuất của người khai thác (MEV), hay đến việc ẩn danh các siêu dữ liệu của người dùng với sản phẩm USP của nó là 1RPC đã tích hợp với 24 Blockchain hiện nay.
• Oasis Network là một nền tảng blockchain phi tập trung Layer 1 với khả năng mở rộng và hỗ trợ quyền riêng tư hàng đầu nhằm thúc đẩy sự phát triển của Web3. Đây là một nền tảng blockchain có thông lượng cao, kiến ​​trúc an toàn và có nhiều những tính năng độc đáo như cung cấp bảo mật, quyền riêng tư bằng cách sử dụng cơ chế đồng thuận Proof-of-Stake (PoS)
• Secret Network là giải pháp Layer-1 thực hiện các smart contract platform và được xây dựng trên mạng lưới Cosmos dựa trên Cosmos SDK, dự án tập trung vào vấn đề quyền riêng tư của Blockchain. Secret Network dùng thuật toán proof-of-stake (PoS) bằng cách sử dụng các thuật toán BFT (Tendermint’s Byzantine fault-tolerant).
• Keep Network là cơ sở hạ tầng tập trung vào quyền riêng tư đằng sau BTC, giải pháp thực sự phi tập trung duy nhất cho Bitcoin trên Ethereum. Keep Network mang lại sự riêng tư cho dapps. Giữ bảo mật dữ liệu cá nhân trên các blockchain công khai với “lưu giữ” cho phép smart contracts có thể sử dụng các dữ liệu riêng tư mà không làm lộ chúng trên public blockchain.

Một số dự án nổi bật

Monero

Dự án về quyền riêng tư nổi bật nhất chắc chắn là Monero khi sở hữu vốn hóa $2.5B – chiếm hơn 30% tổng vốn hóa của mảng Privacy. Monero là đồng tiền ẩn danh hoàn toàn. Nó riêng tư tuyệt đối, không ai có thể thấy số tiền được giao dịch giữa các bên với nhau. Nếu muốn chia sẻ giao dịch của mình cho ai đó buộc người ấy phải có view key của bạn.

Monero sử dụng các phương thức mã hóa phức tạp trên chuỗi như địa chỉ Stealth, chữ ký Ring, RingCT, Kovri và để bảo vệ quyền riêng tư của người dùng. Nhược điểm duy nhất của Monero là mật mã phức tạp, dẫn đến quy mô giao dịch lớn hơn 50 lần so với Bitcoin, Zcash.

Monero (XMR) còn là đồng Privacy Coin đầu tiên trong thế giới Cryptocurrency, ra đời nửa đầu 2014.

Zcash

Zcash là một loại tiền kỹ thuật số bảo vệ quyền riêng tư của người dùng. Với Zcash, mọi người có thể giao dịch hiệu quả và an toàn với mức phí thấp. Shielded Zcash đảm bảo các giao dịch vẫn được bảo mật trong khi cho phép mọi người chia sẻ có chọn lọc thông tin địa chỉ và giao dịch để kiểm toán hoặc tuân thủ quy định.

Zcash được ra đời vào năm 2016 và  được xây dựng dựa trên mã code của Bitcoin (do đó, Zcash được xem như một bản fork của Bitcoin). Nó cũng sử dụng cơ chế đồng thuận Proof of Work, nhưng khác thuật toán đồng thuận là Equihash, chứ không phải SHA-256 như Bitcoin.  Khi thực hiện giao dịch thì có thể chọn thực hiện giao dịch từ địa chỉ công khai bắt đầu bằng chữ “t” hoặc sử dụng địa chỉ riêng tư bắt đầu bằng “z”.

Secret Network

Secret Network là một nền tảng blockchain layer 1 được xây dựng trên Cosmos dựa trên Cosmos SDK, với trọng tâm là các hợp đồng thông minh bảo vệ quyền riêng tư.

Beam

BEAM được xây dựng trên Mimblewimble, một giao thức rất nhỏ gọn cho phép cả tính bảo mật và khả năng mở rộng. Số tiền giao dịch, người gửi và người nhận được ẩn bằng giao dịch bí mật và không có địa chỉ nào trong hệ thống – mỗi người dùng chỉ giữ các khóa riêng.

Tổng kết

Bài viết trên nhằm mang đến cho các bạn những thông tin về Quyền riêng tư trong thị trường Crypto cũng như một số dự án về Quyền riêng tư nổi bật

Thị trường tiền mã hóa càng phát triển thì tính Privacy càng cần thiết. Bởi lẽ chúng là sự tự do, tấm khiên bảo vệ người dùng, khi đảm bảo được những điều này thì mới có thể thúc đẩy được nhiều ý tưởng phát triển đặc biệt là trong lĩnh vực tài chính. Vì vậy, Privacy sẽ được sử dụng nhiều trong tương lai là điều không thể bàn cãi

Privacy sẽ thật sự phát triển nếu chúng được tích hợp một cách tự nhiên với các app chúng ta đang sử dụng thường xuyên hiện nay, cho phép người dùng có quyền lựa chọn giữa việc công khai thông tin hoặc giữ quyền riêng tư.