Proof of Time (PoT) là gì
Proof of Time (PoT) là một thuật toán đồng thuận phi tập trung hoạt động theo nguyên tắc chọn ra các validator theo tỷ lệ điểm xếp hạng và phần stake cố định của họ. Đây là cơ chế được phát triển bởi Analog, và cải tiến từ giao thức delegated Proof of Stake (dPoS).
Điểm xếp hạng là thước đo tỷ trọng bằng số mà thuật toán chỉ định cho từng validator dựa trên trải nghiệm lịch sử của họ (độ chính xác mà node xác thực dữ liệu sự kiện) và trải nghiệm của những validator khác với node đó.
Thuật toán đồng thuận là gì?
Thuật toán đồng thuận là nơi mà các Validator (Proof of Stake) hay các Miner (Proof of Work) trên mạng lưới blockchain đồng thuận với một State mới trên mạng lưới. Điều này chỉ yếu để xác nhận các transactions trên mạng lưới được thực thi một cách đúng đắn, minh bạch và trung thực từ các Validators hay Miners
Các thuật toán đồng thuận hiện tại như Proof of Work (Bitcoin và Ethereum), Proof of Stake (NEAR, AVAX, COSMOS,…)
Điểm mạnh của Proof of Time (PoT)
- Bảo mật cao: PoT tạo ra một cơ chế bảo mật cao bằng cách yêu cầu người tham gia mạng chứng minh rằng họ đã dành thời gian thực hiện một số công việc. Điều này khá khó khăn để giả mạo, giúp bảo vệ mạng khỏi các cuộc tấn công.
- Tiết kiệm năng lượng: So với các thuật toán đồng thuận khác như Proof of Work (PoW), PoT tiêu tốn ít năng lượng hơn. Thay vì phải tính toán phức tạp, PoT chỉ yêu cầu người dùng đầu tư thời gian của mình để chứng minh đáng tin cậy.
- Công bằng và phân phối công việc: PoT không đặt yêu cầu về việc sở hữu tài sản để đóng góp vào quá trình đồng thuận. Thay vào đó, nó tạo cơ hội cho mọi người dựa trên thời gian mà họ đã đầu tư. Điều này giúp đảm bảo tính công bằng và phân phối công việc rộng rãi hơn.
- Tăng tốc giao dịch: Với PoT, thời gian cần thiết để xác nhận một giao dịch có thể được rút ngắn. Vì không cần tính toán phức tạp, việc xác minh giao dịch trở nên nhanh chóng hơn, giúp tăng tốc quá trình giao dịch trên mạng blockchain.
- Khả năng mở rộng: PoT có khả năng mở rộng tốt hơn so với PoW. Vì không cần đòi hỏi tính toán lớn, nó có thể xử lý một lượng lớn giao dịch mà không gặp phải sự chậm trễ hoặc quá tải.
Điểm yếu của Proof of Time (PoT)
- Tiêu thụ năng lượng: PoT yêu cầu người dùng phải tiêu thụ một lượng lớn năng lượng để chứng minh thời gian của họ. Điều này gây ra một vấn đề liên quan đến môi trường và tạo ra một rào cản đối với việc tham gia vào quá trình chứng minh.
- Rủi ro tấn công 51%: PoT không hoàn toàn miễn phí khỏi rủi ro tấn công 51%, trong đó một cá nhân hoặc một nhóm tấn công chiếm ưu thế và kiểm soát hơn 50% sức mạnh tính toán. Khi đó, người chiếm ưu thế có thể thay đổi lịch sử giao dịch, gian lận hoặc gây rối cho mạng lưới.
- Khả năng tấn công phi tập trung: PoT cung cấp sự hỗ trợ cho những người giàu có hơn. Người dùng có nhiều tài nguyên tính toán hơn có thể chứng minh thời gian của mình nhanh hơn và nhận được phần thưởng lớn hơn. Điều này tạo ra sự không công bằng và có thể dẫn đến việc tập trung quyền lực vào một số người dùng.
- Độ trễ: Quá trình chứng minh thời gian trong PoT mất nhiều thời gian, từ đó gây ra độ trễ trong quá trình xác nhận giao dịch. Điều này có thể ảnh hưởng đến trải nghiệm người dùng và hiệu suất của mạng lưới.
- Độ tin cậy vào thời gian: PoT dựa trên giả định rằng thời gian là không thể thay đổi và không thể gian lận. Tuy nhiên, trong thực tế, có thể có các kỹ thuật tấn công như tấn công chống lại đồng hồ thời gian hoặc thay đổi thời gian hệ điều hành để gian lận quá trình chứng minh.
Thuật ngữ liên quan Proof of Time (PoT)
Timechain
Timechain là sổ cái của chain Analog, đó là mạng chính của hệ thống. Timechain ghi lại tất cả các giao dịch và block dữ liệu đã được xác minh trên mạng.
Time nodes
Time nodes là các node hoặc validator trên mạng, có nhiệm vụ xác minh và gắn block dữ liệu vào Timechain. Mỗi node sẽ có một điểm xếp hạng, và những node có điểm cao sẽ có khả năng cao hơn để tham gia vào quá trình xác minh block.
Time electors
Time elector là một node đặc biệt được chọn để đề xuất block dữ liệu lên Timechain. Việc chọn time elector diễn ra ở giai đoạn đầu của thuật toán Proof of Time. Các node mong muốn trở thành time elector phải có điểm xếp hạng và stake một lượng token ANLOG cố định.
Điểm xếp hạng càng cao, khả năng được chọn làm time elector càng tăng. Chỉ có một time elector được chọn cho mỗi block trong một khoảng thời gian nhất định.
Cách thức hoạt động của Proof of Time (PoT)
PoT hoạt động đơn giản. Thay vì sử dụng tính toán như Proof of Work (PoW) hoặc số tiền sở hữu như Proof of Stake (PoS), PoT dựa trên thời gian của người tham gia.
Khi tạo giao dịch hoặc block mới, miner (thợ đào) hoặc người dùng phải chứng minh đã dành thời gian cụ thể tham gia vào quá trình xác minh. Điều này có thể thực hiện bằng cách thực hiện một số hành động trong khoảng thời gian xác định, ví dụ gửi thông điệp hàng giờ, tính toán đặc biệt, hoặc đợi một khoảng thời gian trước khi tham gia.
Sau khi chứng minh thời gian tham gia, người tham gia có thể tạo block mới hoặc xác minh giao dịch. Quá trình này đảm bảo thợ mỏ và người dùng đã đóng góp thời gian và công sức vào mạng, không thể lừa bằng tính toán hoặc số tiền sở hữu.
Proof of Time (PoT) là cơ chế đồng thuận mới đang được nghiên cứu và phát triển. Nó có lợi thế tiết kiệm năng lượng hơn PoW và tránh vấn đề tập trung quyền lực như PoS. Tuy nhiên, PoT đặt ra thách thức trong việc xác định và đánh giá thời gian thực tế mà người tham gia dành cho mạng.
Quy trình xử lý của thuật toán đồng thuận Proof of Time
- Khởi tạo: Chọn một node làm node tạo block. Node này sẽ tạo block mới trong mạng. Node tạo block tính toán giá trị hash của block và gửi cho các node khác.
- Đồng thuận: Các node nhận giá trị hash từ node tạo block và kiểm tra tính hợp lệ. Các node xác minh giá trị hash theo yêu cầu của thuật toán Proof of Time. Sau đó, các node gửi lại cho node tạo block để xác nhận.
- Chứng thực thời gian: Node tạo block thực hiện quá trình tính toán tốn thời gian. Quá trình này có thể sử dụng tài nguyên máy tính nặng hoặc bao gồm các bước tính toán phức tạp. Sau khi hoàn thành, node tạo block gửi kết quả và giá trị hash cho mạng để xác minh.
- Xác minh: Các node khác nhận kết quả và giá trị hash từ node tạo block. Các node xác minh tính hợp lệ của kết quả và kiểm tra quá trình tính toán đã được thực hiện chính xác trong thời gian quy định hay không. Nếu xác minh thành công, block mới được chấp nhận và thêm vào blockchain.
- Lặp lại: Sau khi block mới được chấp nhận và thêm vào blockchain, quy trình trên được lặp lại từ bước khởi tạo để tạo block mới và duy trì sự đồng thuận trong hệ thống.
Lời kết
Proof of Time (chứng minh thời gian) có thể được coi là một thuật toán đồng thuận mới sau Proof of Work (chứng minh công việc) hay Proof of Stake (chứng minh cổ phần). Với mục tiêu lớn hơn là giúp đạt được ba yếu tố quan trọng trong Blockchain là Decentralization (phi tập trung), Scalability (khả năng mở rộng) và Security (bảo mật), Proof of Time hứa hẹn là một công nghệ mới có triển vọng trong tương lai.
Qua bài viết trên, mình đã cùng các bạn tìm hiểu về cơ chế đồng thuận Proof of Time hay PoT. Hy vọng những thông tin trên hữu ích và chúc các bạn đầu tư thành công!
