APEC có thể mọi người nghe rất nhiều lần trên các chương trình thời sự, Nhưng rất nhiều người vẫn thấy mới mẻ với tổ chức này. Lịch sử hình thành ra sao? Nhiệm vụ chính của tổ chức này là gì? Hay gồm những nước nào.... Vậy hãy theo dõi hết bài viết này để cùng giải đáp những thắc mắc đó các bạn nhé!

APEC là gì?

APEC là tên viết tắt tiếng Anh của Diễn đàn Hợp tác kinh tế châu Á - Thái Bình Dương (Asia - Pacific Economic Cooperation - APEC), là một diễn đàn kinh tế khu vực, được thành lập vào năm 1989 với mục tiêu thúc đẩy tự do hóa thương mại và đầu tư ở khu vực châu Á - Thái Bình Dương.

Lịch sử hình thành và phát triển

Vào cuối những năm 1980, một số quan chức chính phủ Nhật Bản, đặc biệt Bộ trưởng Bộ Thương mại và Công nghiệp (MITI) lúc đó là Hajime Tamura, đã gợi ý thành lập một Diễn đàn hợp tác có tính chất kỹ thuật về các vấn đề kinh tế khu vực. 

Tháng 1 năm 1989, tại Seoun, Hàn Quốc, Thủ tướng Australia là Bob Hawke đã nêu ý tưởng về việc thành lập một Diễn đàn tư vấn kinh tế cấp Bộ trưởng ở châu Á - Thái Bình Dương với mục đích phối hợp hoạt động của các chính phủ, nhằm đẩy mạnh phát triển kinh tế ở khu vực và hỗ trợ hệ thống thương mại đa phương. 

Ngay sau đó: Nhật Bản, Malaysia, Hàn Quốc, Thái Lan, Philippines, Singapore, Brunei, Indonesia, New Zealand, Canada và Mỹ đã ủng hộ sáng kiến này. Tháng 11 năm 1989, các Bộ trưởng Ngoại giao và Kinh tế của các nước nói trên đã họp tại Canberra (Australia) quyết định chính thức thành lập APEC.

Sau đó, APEC kết nạp thêm Trung Quốc, Hồng Kông và Đài Loan (vào tháng 11 năm 1991); Mexico, Papua New Guinea (tháng 11 năm 1993); Chile (tháng 11 năm 1994) và tạm ngừng thời hạn xét kết nạp thành viên trong ba năm. Đến tháng 11 năm 1998, APEC kết nạp thêm ba thành viên mới là Peru, Liên bang Nga và Việt Nam, đồng thời quyết định tạm ngừng thời hạn xem xét kết nạp thành viên mới trong mười năm để củng cố tổ chức.

APEC đã phát triển nhanh chóng kể từ khi thành lập. Số lượng thành viên của APEC đã tăng từ 12 thành viên ban đầu lên 21 thành viên.

APEC đã đạt được nhiều thành tựu trong việc thúc đẩy tự do hóa thương mại và đầu tư ở khu vực. APEC đã ký kết nhiều thỏa thuận thương mại tự do, bao gồm:

  • Hiệp định Thương mại Tự do APEC (AFTA)
  • Hiệp định Thương mại Tự do ASEAN - Trung Quốc (ACFTA)
  • Hiệp định Thương mại Tự do ASEAN - Nhật Bản (AJFTA)
  • Hiệp định Thương mại Tự do ASEAN - Hàn Quốc (AKFTA)

APEC cũng đã thúc đẩy hợp tác giữa các nền kinh tế thành viên trong các lĩnh vực khác, chẳng hạn như môi trường, phát triển bền vững,...

Họp lãnh đạo APEC
Họp lãnh đạo APEC

Nguyên tắc hoạt động chính của Diễn đàn là gì?

APEC hoạt động trên ba nguyên tắc chính là đồng thuận, tự nguyện và không ràng buộc. APEC không có hiến chương hay điều lệ hoạt động.

Các nền kinh tế thành viên tham gia đối thoại mở, trao đổi chính sách để tiến tới những thỏa thuận chung. Các thỏa thuận được triển khai thông qua các Kế hoạch hành động tập thể (Collective Action Plan - CAP) của APEC và Kế hoạch hành động của từng nền kinh tế thành viên (Individual Action Plan - IAP) do mỗi nền kinh tế tự đề xuất trên cơ sở trình độ và điều kiện phát triển.

Để thúc đẩy triển khai các thỏa thuận, APEC định kỳ rà soát các CAP và IAP. Đồng thời, APEC thực hiện các dự án nâng cao năng lực hỗ trợ các thành viên đang phát triển thực hiện cam kết.

Các nước thành viên APEC

APEC hiện có 21 nền kinh tế thành viên, bao gồm:

  • Úc
  • Brunei
  • Canada
  • Chile
  • Trung Quốc
  • Đài Loan
  • Hồng Kông
  • Indonesia
  • Nhật Bản
  • Hàn Quốc
  • Malaysia
  • Mexico
  • New Zealand
  • Papua New Guinea
  • Peru
  • Philippines
  • Nga
  • Singapore
  • Thái Lan
  • Hoa Kỳ
  • Việt Nam
21 nước thành viên của APEC
21 nước thành viên của APEC

Mục tiêu

Mục tiêu của APEC là thúc đẩy tự do hóa thương mại và đầu tư ở khu vực châu Á - Thái Bình Dương. Cụ thể, APEC hướng tới mục tiêu sau:

  • Đảm bảo duy trì sự tăng trưởng và phát triển kinh tế, lợi ích chung của nhân dân và các nền kinh tế trong khu vực, góp phần vào sự tăng trưởng và phát triển chung của nền kinh tế thế giới.
  • Tạo một khu vực tự do, mở cửa, công bằng và bao trùm cho thương mại và đầu tư
  • Xây dựng và phát triển hệ thống thương mại đa biên, vì lợi ích của Thái Bình Dương, Châu Á và các nền kinh tế trong khu vực.
  • Hỗ trợ giảm dần những rào cản đối với các nền kinh tế thương mại hàng hóa, dịch vụ giữa các nền kinh tế thành viên phù hợp với nguyên tắc của WTO.

Cơ cấu tổ chức

Cơ cấu tổ chức của APEC gồm có:

  • Hội đồng các nhà lãnh đạo kinh tế (APEC Leaders' Meeting): Là cơ quan ra quyết định cao nhất của APEC, bao gồm các nhà lãnh đạo của các nền kinh tế thành viên. Hội đồng họp định kỳ hai năm một lần.
  • Hội đồng kinh tế (APEC Economic Committee): Là cơ quan tư vấn cho Hội đồng các nhà lãnh đạo kinh tế, bao gồm các bộ trưởng kinh tế của các nền kinh tế thành viên. Hội đồng họp định kỳ hàng năm.
  • Các diễn đàn chuyên ngành (APEC Thematic Forums): Là các diễn đàn thảo luận về các vấn đề cụ thể, bao gồm:
    • Diễn đàn Thương mại và Đầu tư (APEC Trade and Investment Forum)
    • Diễn đàn Kinh doanh và Đầu tư (APEC Business Advisory Council)
    • Diễn đàn Tài chính (APEC Finance Forum)
    • Diễn đàn Môi trường và Phát triển Bền vững (APEC Environment and Sustainable Development Forum)
    • Diễn đàn Xã hội và Nhân lực (APEC Human Resources and Social Development Forum)

Các hoạt động

APEC tổ chức các hoạt động sau:

  • Hội nghị thượng đỉnh APEC: Là hoạt động quan trọng nhất của APEC, được tổ chức định kỳ hai năm một lần. Hội nghị thượng đỉnh APEC là dịp để các nhà lãnh đạo của các nền kinh tế thành viên gặp gỡ, thảo luận và đưa ra các quyết định quan trọng về các vấn đề kinh tế và thương mại của khu vực.
  • Các hội nghị cấp bộ trưởng: Được tổ chức định kỳ hàng năm, bao gồm các bộ trưởng kinh tế, tài chính, thương mại, lao động, môi trường,... của các nền kinh tế thành viên. Các hội nghị cấp bộ trưởng là dịp để các bộ trưởng của các nền kinh tế thành viên thảo luận về các vấn đề cụ thể trong lĩnh vực của mình.
  • Các hội nghị chuyên gia: Được tổ chức định kỳ để thảo luận về các vấn đề chuyên môn, bao gồm: thương mại, đầu tư, tài chính, môi trường, phát triển bền vững,...

Lời kết

APEC là một diễn đàn kinh tế quan trọng ở khu vực châu Á - Thái Bình Dương. APEC đã góp phần thúc đẩy tự do hóa thương mại và đầu tư ở khu vực, từ đó thúc đẩy tăng trưởng kinh tế và phúc lợi cho người dân trong khu vực.

Hi vọng bài viết trên đã giải đáp cho bạn những thắc mắc xung quanh APEC. Hãy tiếp tục theo dõi Cafebit để cập nhật thêm những kiến thức về đầu tư, kinh tế, crypto và cùng khám phá thêm nhiều doanh nhân, doanh nghiệp nổi tiếng khác ở bài viết tiếp theo các bạn nhé!