Thương mại điện tử là gì?

Mua hàng trên mạng ngày nay đã quá quen thuộc với rất rất nhiều người, từ thành thị tới nông thôn đều hứng thú với hình thức này bởi sự tiện lợi của chúng, không cần di chuyển bạn cũng có thể chọn mua được những món đồ bạn thích. Thương mại điện tử mở ra một kỷ nguyên mua sắm hiện đại và mới mẻ trong thời đại công nghệ số. Đây còn là giải pháp kinh doanh hiệu quả dành cho mọi doanh nghiệp.

Vậy thương mại điện tử là gì? Ưu nhược điểm và các hình thức thương mại điện tử phổ biến hiện nay là gì dưới bài viết này bạn nhé.

Thương mại điện tử là gì?

Thương mại điện tử (e-commerce) là hoạt động mua bán, trao đổi hàng hóa và dịch vụ trên nền tảng Internet và các mạng máy tính. Thương mại điện tử bao gồm nhiều loại hình khác nhau, từ việc mua bán trực tiếp trên các trang web thương mại điện tử đến các hình thức giao dịch điện tử khác như thanh toán trực tuyến, tiếp thị trực tuyến,...

Lịch sử hình thành và phát triển

Các cột mốc quan trọng trong quá trình hình thành và phát triển TMĐT

• Năm 1969 – CompuServe được thành lập

CompuServe là một công ty dịch vụ mạng máy tính Hoa Kỳ được thành lập vào năm 1969. CompuServe cung cấp các dịch vụ như tin tức, tài chính, giải trí,... cho người dùng trên toàn thế giới. CompuServe được coi là một trong những công ty tiên phong trong lĩnh vực thương mại điện tử.

• Năm 1979 – Michael Aldrich phát minh ra mua sắm điện tử

Michael Aldrich, một nhà phát minh người Anh, đã phát minh ra mua sắm điện tử vào năm 1979. Mua sắm điện tử là một hệ thống cho phép người tiêu dùng mua sắm hàng hóa và dịch vụ trực tuyến. Hệ thống của Aldrich sử dụng kết nối TV với máy tính để xử lý giao dịch qua đường dây điện thoại.

• Năm 1992 – Book Stacks Unlimited ra mắt thị trường sách trực tuyến đầu tiên

Book Stacks Unlimited là một cửa hàng sách trực tuyến được thành lập vào năm 1992. Book Stacks Unlimited là một trong những thị trường sách trực tuyến đầu tiên trên thế giới.

• Năm 1994 – Netscape Navigator ra mắt dưới dạng trình duyệt web

Netscape Navigator là một trình duyệt web được phát triển bởi Netscape Communications. Netscape Navigator được phát hành lần đầu tiên vào tháng 10 năm 1994 và nhanh chóng trở thành trình duyệt web phổ biến nhất trên thế giới. Sự ra đời của Netscape Navigator đã giúp phổ biến Internet và thúc đẩy sự phát triển của thương mại điện tử.

• Năm 1995 – Amazon và eBay ra mắt

Amazon và eBay là hai trang web thương mại điện tử lớn nhất thế giới. Amazon được thành lập vào năm 1995 bởi Jeff Bezos, còn eBay được thành lập vào năm 1995 bởi Pierre Omidyar. Sự ra đời của Amazon và eBay đã đánh dấu một bước ngoặt quan trọng trong sự phát triển của thương mại điện tử.

Ưu điểm của thương mại điện tử

Thương mại điện tử mang lại nhiều lợi thế cho cả doanh nghiệp và người tiêu dùng. Dưới đây là một số ưu điểm chính của thương mại điện tử:

Lợi thế cho doanh nghiệp

• Phạm vi tiếp thị toàn cầu: Thương mại điện tử giúp doanh nghiệp dễ dàng tiếp cận với khách hàng trên toàn thế giới, vượt qua mọi rào cản về địa lý.
• Giao dịch không giới hạn: Thương mại điện tử hoạt động 24/7, không bị giới hạn về thời gian và không gian.
• Tiết kiệm chi phí: Thương mại điện tử giúp doanh nghiệp tiết kiệm chi phí vận hành, thuê mặt bằng, nhân viên,...
• Mở cửa trực tuyến 24/7: Thương mại điện tử giúp doanh nghiệp mở cửa 24/7, bất kể ngày hay đêm.
• Nhiều ưu đãi, khuyến mãi: Thương mại điện tử giúp doanh nghiệp dễ dàng triển khai các chương trình ưu đãi, khuyến mãi để thu hút khách hàng.
• Tiếp cận trực tiếp người tiêu dùng: Thương mại điện tử giúp doanh nghiệp dễ dàng kết nối trực tiếp với khách hàng, nắm bắt nhu cầu và phản hồi của khách hàng.
• Thông tin minh bạch, rõ ràng: Thương mại điện tử giúp doanh nghiệp cung cấp thông tin sản phẩm một cách minh bạch, rõ ràng, giúp khách hàng dễ dàng lựa chọn sản phẩm.
• Phát triển, mở rộng và tối ưu hóa dễ dàng: Thương mại điện tử giúp doanh nghiệp dễ dàng phát triển, mở rộng và tối ưu hóa trang web.
• Dễ thích ứng khi nhu cầu thị trường thay đổi: Thương mại điện tử giúp doanh nghiệp dễ dàng nắm bắt xu hướng thị trường và đưa ra các chiến lược kinh doanh phù hợp.

Lợi thế cho người tiêu dùng

• Mua sắm tiện lợi, nhanh chóng: Thương mại điện tử giúp người tiêu dùng mua sắm mọi lúc, mọi nơi, không cần phải di chuyển đến cửa hàng.
• Mang lại nhiều lựa chọn sản phẩm: Thương mại điện tử giúp người tiêu dùng tiếp cận với nhiều lựa chọn sản phẩm hơn, từ các sản phẩm trong nước đến các sản phẩm nhập khẩu.
• Giá cả cạnh tranh: Thương mại điện tử giúp người tiêu dùng dễ dàng so sánh giá cả giữa các cửa hàng, từ đó mua được sản phẩm với giá cả cạnh tranh.
• Thông tin sản phẩm minh bạch, rõ ràng: Thương mại điện tử giúp người tiêu dùng dễ dàng tìm hiểu thông tin sản phẩm, từ đó lựa chọn được sản phẩm phù hợp với nhu cầu.
• Thanh toán đa dạng: Thương mại điện tử cung cấp nhiều hình thức thanh toán đa dạng, giúp người tiêu dùng dễ dàng thanh toán khi mua sắm.
• Bảo mật thông tin: Thương mại điện tử sử dụng các công nghệ bảo mật tiên tiến để bảo vệ thông tin cá nhân của người tiêu dùng.

Nhược điểm của thương mại điện tử

Bên cạnh những ưu điểm đó thì thương mại điện tử cũng có những nhược điểm sau:

Nhược điểm cho doanh nghiệp

• Rủi ro lừa đảo: Thương mại điện tử tiềm ẩn nhiều rủi ro lừa đảo, như bán hàng giả, hàng nhái, hàng kém chất lượng,... Doanh nghiệp cần có biện pháp bảo vệ khách hàng và đảm bảo uy tín của mình.
• Rủi ro bảo mật thông tin: Thương mại điện tử sử dụng nhiều thông tin cá nhân của khách hàng, như tên, địa chỉ, số điện thoại,... Doanh nghiệp cần có biện pháp bảo mật thông tin khách hàng để tránh bị đánh cắp hoặc sử dụng trái phép.
• Rủi ro cạnh tranh: Thương mại điện tử tạo ra môi trường cạnh tranh gay gắt giữa các doanh nghiệp. Doanh nghiệp cần có chiến lược kinh doanh phù hợp để cạnh tranh và phát triển.

Nhược điểm cho người tiêu dùng

• Không thể kiểm tra sản phẩm trước khi mua: Người tiêu dùng mua sắm trực tuyến không thể kiểm tra sản phẩm trước khi mua, có thể gặp phải tình trạng sản phẩm không đúng với mô tả hoặc chất lượng kém.
• Không thể đổi trả sản phẩm dễ dàng: Người tiêu dùng mua sắm trực tuyến thường gặp khó khăn trong việc đổi trả sản phẩm, do các quy định đổi trả của mỗi cửa hàng khác nhau.
• Rủi ro lừa đảo: Người tiêu dùng mua sắm trực tuyến có thể gặp phải tình trạng lừa đảo, như nhận được sản phẩm không đúng với mô tả hoặc không nhận được sản phẩm.

Yếu tố thành công của một gian hàng thương mại điện tử

Một gian hàng thương mại điện tử thành công là một gian hàng có thể thu hút được nhiều khách hàng và tạo ra doanh thu. Để đạt được điều này, gian hàng cần đáp ứng được các yếu tố sau:

Sản phẩm chất lượng

Đây là yếu tố quan trọng nhất quyết định sự thành công của một gian hàng thương mại điện tử. Sản phẩm cần có chất lượng tốt, đáp ứng nhu cầu của khách hàng. Ngoài ra, sản phẩm cần có giá cả cạnh tranh so với các đối thủ khác.

Dịch vụ khách hàng tốt

Dịch vụ khách hàng tốt sẽ giúp tạo thiện cảm với khách hàng và khuyến khích họ quay lại mua hàng. Gian hàng cần có chính sách đổi trả minh bạch, thời gian giao hàng nhanh chóng và hỗ trợ khách hàng tận tình.

Giao diện website thân thiện

Giao diện website cần được thiết kế thân thiện với người dùng, giúp khách hàng dễ dàng tìm kiếm và mua hàng. Website cần có đầy đủ các thông tin cần thiết về sản phẩm, bao gồm hình ảnh, mô tả, giá cả,...

Chiến lược marketing hiệu quả

Chiến lược marketing hiệu quả sẽ giúp gian hàng tiếp cận được với nhiều khách hàng tiềm năng. Gian hàng cần triển khai các hoạt động marketing đa kênh, bao gồm SEO, SEM, quảng cáo trên mạng xã hội,...

Bảo mật thông tin khách hàng

Bảo mật thông tin khách hàng là yếu tố cần được đặt lên hàng đầu. Gian hàng cần sử dụng các biện pháp bảo mật hiện đại để đảm bảo thông tin cá nhân của khách hàng không bị đánh cắp hoặc sử dụng trái phép.

Các sàn thương mại chính ở Việt Nam

• Shopee là sàn thương mại điện tử lớn nhất ở Việt Nam, chiếm khoảng 40% thị phần. Shopee được thành lập tại Singapore vào năm 2015 và gia nhập thị trường Việt Nam vào năm 2016. Shopee cung cấp đa dạng các sản phẩm và dịch vụ, bao gồm thời trang, điện tử, gia dụng,...
• Tiki là sàn thương mại điện tử thứ hai ở Việt Nam, chiếm khoảng 30% thị phần. Tiki được thành lập tại Việt Nam vào năm 2010. Tiki tập trung vào các sản phẩm chính hãng, chất lượng cao.
• Lazada là sàn thương mại điện tử thứ ba ở Việt Nam, chiếm khoảng 20% thị phần. Lazada được thành lập tại Singapore vào năm 2012 và gia nhập thị trường Việt Nam vào năm 2012. Lazada cung cấp đa dạng các sản phẩm và dịch vụ, bao gồm thời trang, điện tử, gia dụng,...
• SenĐỏ là sàn thương mại điện tử thuộc sở hữu của Tập đoàn Thế Giới Di Động. SenĐỏ tập trung vào các sản phẩm điện tử, điện thoại, máy tính,...
• Chotot là sàn thương mại điện tử C2C, cho phép người dùng mua bán sản phẩm với nhau. Chotot được thành lập tại Việt Nam vào năm 2011.
• Adayroi là sàn thương mại điện tử thuộc sở hữu của Tập đoàn Vingroup. Adayroi tập trung vào các sản phẩm thực phẩm, đồ gia dụng,...

Lời kết

Sự phát triển của các sàn thương mại điện tử đã góp phần thay đổi thói quen mua sắm của người tiêu dùng Việt Nam. Người tiêu dùng ngày càng có xu hướng mua sắm trực tuyến nhiều hơn, đặc biệt là trong bối cảnh dịch bệnh COVID-19 vừa qua.

Hy vọng sau khi đọc bài viết này, bạn sẽ biết được ưu điểm cũng như nhược điểm của thương mại điện tử đối với doanh nghiệp cũng như đối với người tiêu dùng. Cám ơn các bạn luôn theo dõi.