Trái phiếu là một loại hình chứng khoán được nhiều người lựa chọn. Đây là sản phẩm đầu tư ít rủi ro hơn so với những loại chứng khoán khác như cổ phiếu, bởi lợi tức dành cho trái chủ không bị ảnh hưởng bởi kết quả kinh doanh của doanh nghiệp. Cho nên nó là một lựa chọn an toàn và dài hạn cho những ai ngại rủi ro. Vậy trái phiếu là gì? Đây có thực sự là kênh đầu tư phù hợp với bạn? Hãy theo dõi hết bài này để tìm được đáp án cho mình bạn nhé!
Trái phiếu là gì?
Trái phiếu (Bond) là một loại chứng khoán nợ, trong đó người mua trái phiếu (người cho vay) cho người phát hành trái phiếu (người đi vay) vay một khoản tiền trong một thời gian xác định và nhận được lãi suất cố định hoặc thay đổi theo lãi suất thỏa thuận. Người phát hành trái phiếu có thể là doanh nghiệp, chính phủ hoặc các tổ chức khác.
Các loại trái phiếu phổ biến bao gồm
- Trái phiếu Chính phủ: Trái phiếu Chính phủ được phát hành bởi chính phủ. Trái phiếu Chính phủ thường được coi là an toàn nhất vì chính phủ có khả năng thanh toán cao.
- Trái phiếu doanh nghiệp: Trái phiếu doanh nghiệp được phát hành bởi doanh nghiệp. Trái phiếu doanh nghiệp có rủi ro cao hơn trái phiếu Chính phủ vì doanh nghiệp có thể gặp khó khăn trong việc thanh toán.
- Trái phiếu ngân hàng: Trái phiếu phát hành bởi các ngân hàng, thường có tính thanh khoản cao và lãi suất thấp hơn so với trái phiếu chính phủ hoặc doanh nghiệp.
Ngoài ra còn có nhiều loại trái phiếu và cách phân loại khác như:
Phân loại trái phiếu theo thời hạn:
- Trái phiếu ngắn hạn: có thời hạn từ 1 năm trở xuống.
- Trái phiếu dài hạn: có thời hạn từ 1 năm trở lên.
Phân loại trái phiếu theo lãi suất:
- Trái phiếu có lãi cố định: lãi suất được xác định từ trước và không thay đổi trong suốt thời gian sở hữu trái phiếu.
- Trái phiếu có lãi biến động: lãi suất được điều chỉnh theo thị trường và các yếu tố kinh tế khác.
Phân loại trái phiếu theo cơ chế trả lãi:
- Trái phiếu trả lãi định kỳ: trả lãi định kỳ theo một khoảng thời gian nhất định.
- Trái phiếu không trả lãi định kỳ: không trả lãi định kỳ mà trả toàn bộ lãi và vốn tại ngày đáo hạn……
Ưu và nhược điểm của trái phiếu
Ưu điểm
- Khả năng sinh lời: Trái phiếu thường trả lãi suất cao hơn tiền gửi tiết kiệm. Lãi suất trái phiếu được xác định bởi nhiều yếu tố, bao gồm tình hình kinh tế, lãi suất thị trường, và uy tín của người phát hành trái phiếu.
- An toàn: Trái phiếu Chính phủ thường được coi là an toàn nhất vì chính phủ có khả năng thanh toán cao. Trái phiếu doanh nghiệp có rủi ro cao hơn trái phiếu Chính phủ, nhưng vẫn được coi là một loại đầu tư an toàn.
- Lưu động: Trái phiếu có thể được mua bán dễ dàng trên thị trường thứ cấp. Điều này giúp nhà đầu tư có thể dễ dàng thanh khoản khoản đầu tư của mình.
Nhược điểm
- Rủi ro: Trái phiếu doanh nghiệp có rủi ro cao hơn trái phiếu Chính phủ vì doanh nghiệp có thể gặp khó khăn trong việc thanh toán. Nếu doanh nghiệp phát hành trái phiếu phá sản, nhà đầu tư có thể mất toàn bộ số tiền đầu tư.
- Lãi suất thấp: Lãi suất trái phiếu có thể thấp hơn lãi suất thị trường. Điều này có nghĩa là nhà đầu tư có thể kiếm được lợi nhuận thấp hơn nếu đầu tư vào các loại tài sản khác, chẳng hạn như cổ phiếu.
- Không có quyền biểu quyết: Nhà đầu tư trái phiếu không có quyền biểu quyết trong hoạt động của doanh nghiệp phát hành trái phiếu.
Làm sao để mua và bán trái phiếu?
Để có thể mua và bán trái phiếu, bạn cần một tài khoản giao dịch chứng khoán. Việc đăng ký khá đơn giản, nhà đầu tư đăng ký trực tiếp tại sàn giao dịch chứng khoán thành phố Hồ Chí Minh hoặc Hà Nội. Ngoài ra những công ty chứng khoán cũng hỗ trợ khách hàng mở tài khoản để giao dịch.
Sau khi có tài khoản bạn có thể bắt đầu tìm đến danh mục trái phiếu và lựa chọn loại trái phiếu mình muốn. Đối với các giao dịch chuyển nhượng có thể thực hiện giữa các nhà đầu tư với nhau thông qua thỏa thuận về giá cũng như số lượng. Hoặc bạn có thể bán lại cho tổ chức phát hành hoặc cho các công ty tài chính và ngân hàng có thu mua.
Cách mua trái phiếu ở Việt Nam
Ở Việt Nam, có một số địa điểm an toàn để mua trái phiếu đó là:
Mua trực tiếp từ ngân hàng hoặc công ty phát hành trái phiếu
Đây là cách phổ biến nhất để mua trái phiếu, bạn có thể liên hệ với ngân hàng hoặc công ty phát hành trái phiếu để biết thêm chi tiết về sản phẩm và quy trình mua bán.
Mua qua sàn giao dịch chứng khoán
Một số trái phiếu có thể được giao dịch trên sàn giao dịch chứng khoán như HNX hoặc HOSE, bạn có thể mua và bán trái phiếu thông qua môi giới chứng khoán hoặc tự mua trực tiếp trên sàn.
Một số doanh nghiệp tự bán trái phiếu và một số niêm yết giá trái phiếu trên sàn giao dịch chứng khoán. Vậy nên sau khi xác định được loại trái phiếu muốn mua thì bạn hãy chủ động liên hệ với công ty phát hành để biết được địa điểm mua ở đâu là tốt nhất.
Những tiêu chí lựa chọn trái phiếu
Để lựa chọn trái phiếu phù hợp, bạn cần đánh giá các tiêu chí sau đây:
- Uy tín của tổ chức phát hành: đây là một trong những yếu tố quan trọng nhất để đánh giá tính an toàn của trái phiếu. Bạn cần tìm hiểu về quá trình hoạt động, doanh thu, lợi nhuận và khả năng trả lãi của công ty phát hành trái phiếu.
- Điều khoản phát hành trái phiếu: bao gồm các thông tin về mức lãi suất, thời hạn, mệnh giá, tần suất trả lãi và điều kiện chấp nhận mua lại trái phiếu. Bạn cần xem xét kỹ các điều khoản này để đảm bảo rằng trái phiếu phù hợp với nhu cầu và mục đích đầu tư của bạn.
- Đơn vị hỗ trợ phát hành: là tổ chức tài chính hoặc ngân hàng trung gian giữa nhà đầu tư và công ty phát hành trái phiếu. Điều này đảm bảo rằng quá trình phát hành và thanh toán được thực hiện đúng cách và tránh được những rủi ro không đáng có.
Ngoài ra, bạn cũng nên xem xét các yếu tố khác như tính thanh khoản của trái phiếu, tỷ lệ lợi nhuận so với rủi ro, tình hình kinh tế, chính trị và xã hội của quốc gia. Tất cả những yếu tố này sẽ giúp bạn đánh giá chính xác tính an toàn và tiềm năng lợi nhuận của trái phiếu và có quyết định đầu tư hợp lý.
Điều kiện chào bán trái phiếu ra công chúng
Theo quy định Khoản 3, Điều 14 của Luật Chứng khoán 2019 và các văn bản hướng dẫn thi hành, tổ chức phát hành trái phiếu ra công chúng cần đáp ứng các điều kiện sau:
a) Doanh nghiệp có mức vốn điều lệ đã góp tại thời điểm đăng ký chào bán từ 30 tỷ đồng trở lên tính theo giá trị ghi trên sổ kế toán;
b) Hoạt động kinh doanh của năm liền trước năm đăng ký chào bán phải có lãi, đồng thời không có lỗ lũy kế tính đến năm đăng ký chào bán; không có các khoản nợ phải trả quá hạn trên 01 năm;
c) Có phương án phát hành, phương án sử dụng và trả nợ vốn thu được từ đợt chào bán được Đại hội đồng cổ đông hoặc Hội đồng quản trị hoặc Hội đồng thành viên hoặc chủ sở hữu công ty thông qua;
d) Có cam kết thực hiện nghĩa vụ của tổ chức phát hành đối với nhà đầu tư về điều kiện phát hành, thanh toán, bảo đảm quyền và lợi ích hợp pháp của nhà đầu tư và các điều kiện khác;
đ) Có công ty chứng khoán tư vấn hồ sơ đăng ký chào bán trái phiếu ra công chúng, trừ trường hợp tổ chức phát hành là công ty chứng khoán;
e) Đáp ứng quy định tại điểm e khoản 1 Điều này;
g) Có kết quả xếp hạng tín nhiệm đối với tổ chức phát hành trái phiếu theo quy định của Chính phủ về các trường hợp phải xếp hạng tín nhiệm và thời điểm áp dụng;
h) Tổ chức phát hành phải mở tài khoản phong tỏa nhận tiền mua trái phiếu của đợt chào bán;
i) Tổ chức phát hành có cam kết và phải thực hiện niêm yết trái phiếu trên hệ thống giao dịch chứng khoán sau khi kết thúc đợt chào bán.
Kết luận
Trái phiếu là một loại đầu tư an toàn và mang lại lợi nhuận ổn định. Tuy nhiên, nhà đầu tư cần hiểu rõ các rủi ro của trái phiếu trước khi đầu tư.
Hi vọng bài viết trên đã giúp bạn hiểu rõ hơn về trái phiếu là gì? Bạn có thấy mình phù hợp với kênh đầu tư này không? Chúc các bạn đầu tư luôn thành công.
Hãy tiếp tục theo dõi Cafebit để cập nhật thêm những kiến thức về đầu tư, kinh tế, crypto và cùng khám phá thêm nhiều doanh nhân, doanh nghiệp nổi tiếng khác ở bài viết tiếp theo các bạn nhé!
